| 1. ว่านมหากาฬ Gynura pseudochina DC. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน ใบสีเขียวอมม่วงแดง ริมใบเป็นจัก ใบขึ้นที่โคนต้น ดอกสีเหลืองเป็นกระจุกเล็ก เป็นไม้ลงหัวใต้ดิน สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา หัวและใบสด - แก้พิษอักเสบ เริม ปวดแสบ ปวดร้อน พอกฝี ใช้ขับระดู |
| 2. เสลดพังพอน Barleria lupulina Lindl. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดเล็ก พบในป่าละเมาะ ป่าดงดิบ ป่าเต็งรัง และป่าก่อ ใบออกสีเหลือง มีขนอ่อนๆ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ราก - ปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ ปวดเมื่อยบั้นเอว และขับประจำเดือน ส่วนต่างๆ ของต้น - ใช้แก้พิษงูกัด น้ำที่ได้จากราก และใบเป็นยาแก้ไอ แก้ปวดฟัน |
| 3. รางจืด - ยาเขียว Streblus asper Lour. |
| รูปลักษณะ ไม้เถาเนื้อแข็ง พบขึ้นทั่วไปตามป่าดงดิบ ป่าละเมาะ หรือทุ่งหญ้า เลื้อยพาดพันต้นไม้อื่นๆ ใบหนาแข็งคล้ายใบหญ้านาง ใบสีเขียวเกลี้ยง ดอกใหญ่เป็นช่อ ดอกสีม่วงอ่อน มีตาเหลือง สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ใบ - ใช้ปรุงเป็นยาถอนพิษไข้ เป็นยาพอกบาดแผล รากและเถา - รับประทานแก้ร้อนใน กระหายน้ำ |
| 4. เกล็ดนาคราช Gelonium multiflorum A.Juss |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน อาศัยเกาะตามต้นไม้อื่นๆ ลำต้นเรียวเล็ก มีรากออกตามข้อ ชอบขึ้นตามป่าเบญจพรรณดอกสีขาว เหลืองอ่อน สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ต้น - ใช้แก้อักเสบ ปวดบวม ใบสด - ใช้ตำพอกพวกโรคพุพอง หัว - ใช้เป็นยาถอนพิษไข้ พิษไข้กาฬ |
| 5. นมสวรรค์ตัวเมีย (พนมสวรรค์) Clerodendron villosum Blume. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดเขื่อง ใบสีเขียว โตคล้ายใบฝ้าย ดอกใหญ่สีแดง คล้ายพู่ฉัตร สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ดอก - แก้โลหิตในท้อง ใบ - แก้ลมในทรวงอกและพิษฝีดาษ ต้นและราก - แก้พิษตะขาบ แมลงป่อง ทั้งต้น - เป็นยาถ่าย |
| 6. ว่านหางจระเข้ Aloe barbadensis Mill. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน กาบใหญ่ยาวประมาณ 1 ฟุต ใบหนาแข็งสีเขียว ภายในใบเป็นวุ้น ริมใบสองข้างมีหนามแหลม มีดอกจากตอนกลางถึงปลายยอด ดอกสีเหลืองสลับแดง สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เหง้า - ต้ม เอาน้ำรับประทานแก้หนองใน วุ้นในใบ - ฝานปิดขมับแก้ปวดศีรษะได้ดี น้ำในใบ - เป็นยาระบาย ทาแผลภายนอก แผลสด |
| 7. พญายอ Clinacanthus nutans Burm. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มเลื้อย ปลูกตามบ้านและมีขึ้นในป่าผลัดใบ ดอกสีเขียว แดง ใบสีเขียว สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ทั้งต้น - ใช้เป็นยาถอนพิษไข้ พิษร้อน แก้ร้อนใน |
| 8. ผักชีล้อม Oenanthe stolonifera Wall. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน เป็นไม้น้ำใบเล็กแหลม สีเขียว ริมใบเป็นจัก ต้นกลมโปร่ง ดอกเป็นช่อสีขาว มีกลิ่นหอมฉุนมีขึ้นในน้ำตื้นๆ ที่ต้นยืนถึงพอพ้นน้ำ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ทั้งต้น - แต่งกลิ่น ลูก - รับประทานเป็นยาขับลมในลำไส้ ต้น - มักใช้รวมกับผักบุ้ง ต้มเอาควันรมเข้ากระโจมทั้งต้น แก้บวม แก้เหน็บชา ขับเหงื่อ |
| 9. พิลังกาสา Ardisia colorata Roxb. |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก หรือไม้พุ่มขนาดใหญ่ ใบสีเขียวหนาแข็งเป็นมันใบหนาแข็ง ใบอ่อนสีแดง ดอกเล็กเป็นช่อเป็นกระจุก ดอกสีขาวสลับแดงเรื่อๆ ชมพู มีลูกกลมโตสีดำ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ใบ - แก้โรคตับพิการ ราก - ตำกับสุราเอาน้ำรับประทาน เอากากพอกปิดแผล ถอนพิษงู ต้น - แก้โรคเรื้อน เมล็ด - แก้ลมพิษ ลูก - แก้ไข้ ท้องเสีย |
| 10. ผักบุ้งชัน (ผักบุ้งทะเล) Ipomoea pes-caprae(L) Roth. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกขึ้นตามชายหาดริมฝั่งทะเล ลำต้นแดง ใบเขียวแข็งหนา เว้าตรงกลาง ดอกบานเป็นปากแตร ยอดแตกออกตามข้อแผ่แบนเลื้อยไปได้เร็วมาก สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา น้ำคั้นจากต้น ใบ ราก - แก้พิษแมงกระพรุน ราก - ขับปัสสาวะในโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ใบ - เป็นยาพอก ต้มอาบรักษาโรคผิวหนัง แก้ไข้ รักษาไขข้ออักเสบ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ฯ ร่วมกับคณะวิจัยคลีนิคศิริราชพยาบาล พิสูจน์ผลทางยาแก้พิษแมลงกัดต่อย และแพ้ฮีสตามีนแล้ว |
