| 1. ข่า Alpinia galanga Swartz. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน มีเหง้าใต้ดิน ใบแข็งหนา มีสีเขียว มีดอกออกจากกอขึ้นไปเป็นช่อใหญ่ ดอกสีแดง ม่วงประเป็นจุด ลูกกลม ลำต้นเป็นก้านกลมแข็ง สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เหง้า - ใช้เป็นยาขับลม แก้ปวดท้อง ท้องขึ้นอืดเฟ้อ ใช้ภายนอกรักษาโรคผิวหนัง |
| 2. ชุมเห็ดเทศ Cassia alata Linn. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดกลาง ใบกลมโตหนาแข็ง สีเขียว ดอกออกเป็นช่อใหญ่สีเหลืองสด มีฝักเป็นพู 4 พู ประสานกัน มีเมล็ดเล็กๆ สีดำ เกิดตามพื้นที่ชุ่มชื้น สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เมล็ด - ขับพยาธิ ใบสดหรือแห้ง, ดอกสด - แก้อาการท้องผูก ถ่ายพยาธิลำไส้ ต้มรับประทาน ขับเสมหะ แก้หืด รักษาโรคผิวหนัง เช่น กลาก |
| 3. ข่อย Streblus asper Lour. |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดกลาง ใบค่อนข้างกลม ดอกเล็กเป็นช่อ สีขาว ลูกกลม เมล็ดโตขนาดเมล็ดพริกไทยอ่อน มีขึ้นทั่วๆ ไป ตามพื้นที่ราบ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เมล็ด - มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคในช่องปากและทางเดินอาหาร เปลือก - ต้มกับน้ำรับประทานแก้ไข้ แก้บิด แก้ท้องเสีย |
| 4. ขันทองพยาบาท Gelonium multiflorum A.Juss |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดย่อม ใบสีเขียวสดดกหนาแข็งทึบเป็นมัน ดอกออกเป็นช่อสีเหลือง ผลกลมโตมี 3 พู ลูกแก่สีแดงปนส้ม ไม้นี้เกิดตามป่าเบญจพรรณ โปร่งแล้งทั่วๆ ไป สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เปลือก - ถูทำให้เหงือกแข็งแรง เป็นยาถ่ายรักษาโรคตับพิการ แก้โรคผิวหนัง เนื้อไม้ - แก้ลมพิษ แก้ไข้ แก้กามโรค |
| 5. ลำโพง Datura metel Linn. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มเนื้ออ่อน ใบค่อนข้างกลม มีสีเขียวนวล ดอกบานเป็นปากแตรโตและยาว สีขาวนวล มีขอบสีม่วงเข้ม บางทีมีชั้นเดียว 2 หรือ 3 ชั้นก็มี มีผลกลมโต ตลอดทั้งลูกมีหนามแหลมๆ เล็ก สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ราก - ปรุงเป็นยา เย็นดับพิษไข้เซื่องซึม เมล็ด - แก้โรคผิวหนัง แก้ปวดฟัน ทำให้ตาแข็ง ใบ - พอกแผล ฝี แผลไหม้ รักษาไขข้ออักเสบ แก้กลากเกลื้อน น้ำจากใบสดๆ - หยอดหูแก้ปวดหู |
| 6. เปล้าน้อย Croton subliratus Roxb. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดเขื่อง ใบสีเขียวยาวหนาทึบ ดอกสีขาวเป็นไม้เกิด ตามป่าเบญจพรรณ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ใบ - ใช้บำรุงธาตุ แก้โรคกระเพาะ บำรุงโลหิต ประจำเดือน ดอก - ขับพยาธิ |
| 7. ทองพันชั่ง Rhinacanthus communis Nees. |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดเล็ก ชอบดินที่ชุ่มชื้น ลำต้นกลม ใบมีสีเขียว หัวและท้ายเรียว ริมใบเรียบ มีดอกเล็กๆ ดอกสีขาว สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ราก - เป็นยาปฏิชีวนะ ใบหรือราก - รักษาโรคผิวหนัง กลาก เกลื้อน แก้พยาธิต่างๆ ริดสีดวงทวาร แก้ไอเป็นโลหิต |
| 8. หนอนตายอยาก Stemona collinsae Craib. |
| รูปลักษณะ ไม้เลื้อยเนื้อแข็ง ใบแหลมสีเขียว เส้นในใบถี่มาก มีฝักเล็กๆ มีดอกเล็กเป็นกลีบ มี 2 ชนิด ดอกสีขาว และดอกสีแดงเกิดตามป่าเชิงเขา สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา หัว - รักษาริดสีดวงทวารหนัก รากแห้ง - ใช้เป็นยาแก้ไอและขับเสมหะ แก้โรคผิวหนัง ยาขับเบื่อพยาธิ ราก - รักษาวัณโรค |
| 9. ออยปาล์ม Elaeis guineensis Jacq. |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เมล็ดใน - ทำน้ำมันพืชปรุงอาหาร เนยเทียม เป็นยารักษาโรคบางประเภท, เป็นสารประกอบในเครื่องสำอาง ยาสีฟัน ทำสบู่ เทียนไข ผงซักฟอก ฯลฯ |
| 10. พิลังกาสา Ardisia colorata Roxb. |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ใบเดี่ยวสีเขียว หนาแข็ง ค่อนข้างมัน ดอกเล็กเป็นช่อเป็นกระจุก สีชมพู มีลูกสีดำ กลมโต มีขึ้นตามป่าราบทั่วไป สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ใบ - แก้โรคตับพิการ แก้ท้องเสีย แก้ไอ ดอก - ฆ่าเชื้อโรค เมล็ด - แก้ลมพิษ ราก - แก้กามโรคและหนองใน พอกปิดแผลถอนพิษงู ผล - แก้ไข้ ท้องเสีย ต้น - แก้โรคเรื้อน |
| 11. ว่านมหากาฬ Gynura pseudochina DC. |
| รูปลักษณะ ไม้ล้มลุก ริมใบเป็นจัก มีสีเขียว ดอกเป็นกระจุกเล็ก สีเหลืองอมม่วงแดง เป็นไม้ลงหัวใต้ดิน สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา หัว - แก้พิษ อักเสบ เริม ใบ - ขับระดู ตำกับเหล้าทาแก้ปวดแสบปวดร้อน พอกฝี |
| 12. นางแย้ม Clerodendron fragrans Vent |
| รูปลักษณะ ไม้พุ่มขนาดกลาง พบในป่าดิบและป่าเบญจพรรณ ใบโต สีเขียว ดอกออกเป็นช่อใหญ่คล้ายดอกมะลิซ้อน มีกลิ่นหอม ดอกสีขาวแล้วกลายเป็นแดงเรื่อ สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา ราก - ใช้แก้ไข้ บำรุงประสาท ใบ - ใช้รักษาโรคผิวหนัง ใช้ประคบรักษาไขข้ออักเสบ |
| 13. ตะเคียน Hopea odarata Roxb. |
| รูปลักษณะ ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่และสูง ใบสีเขียวดกหนาทึบ ดอกออกเป็นช่อ สีขาว เหลือง ลูกมีปีกสองปีก เป็นไม้ขยายพันธุ์ได้ไกลมาก สรรพคุณและส่วนที่นำมาใช้เป็นยา เนื้อไม้ - แข็งเหนียว ทนปลวกได้ดี ชันของไม้ - ผสมน้ำมันยางทาไม้ ทำน้ำมันชักเงา ยาแนวเรือ ใส่แผลฆ่าเชื้อ |
